گوآرانا

بررسي اجمالي

گوآرانا یک گیاه است . اسم این گیاه از یک قبیله در آمازون گرفته می شود که دانه های این گیاه را برای نوشیدن دم می کردند.

امروزه دانه های گیاه گوارانا همچنان در مصارف دارویی کاربرد دارند.

مردم گوآرانا را برای کاهش وزن، بهبود عملکرد ورزشکاران، بهبود عملکرد ذهنی، افزایش انرژی،افزایش قوای جنسی و ... استفاده می کنند.

گوآرانا در صورتی که در مقدار زیاد و به مدت طولانی استفاده شود می تواند خطرناک باشد.

نحوه عملکرد

گوآرانا شامل کافیین می باشد . کافیین باعث تحریک سیستم عصبی مرکزی، قلب و ماهیچه ها می شود . گوآرانا همچنین حاوی تیوفیلین و تیوبرومین نیز می باشد. که آن ها نیز مواد شیمیایی شبیه به کافیین هستند.

موارد استفاده

دلایل ناکافی

اضطراب و نگرانی : تحقیقات به تازگی نشان داده اند که استفاده از محصولاتی که حاوی کیالک،فراسیون،گل ساعتی،سنبل طیب،تخم کولا و گوآرانا هستند در بعضی افراد باعث کاهش اضطراب می شود.

اما روشن نیست که گوآرانا به تنهایی نیز موثر است یا خیر.

کاهش اضطراب در افراد مبتلا به سرطان: تحقیقات به تازگی نشان داده اند که استفاده از گوارانا باعث بهبود اشتها و جلوگیری از کاهش وزن در افراد مبتلا به سرطان می شود. اما اثرگذاری آن بسیار کم می باشد.

خستگی ناشی از شیمی درمانی: تحقیقات نشان داده اند که استفاده از گوارانا ممکن است باعث کاهش حس خستگی در افراد تحت شیمی درمانی شود اما نتیج متناقضی در این راستا موجود است.

بهبود عملکرد ذهنی: یک سری تحقیقات تازه در افراد سالم نشان داده اند که استفاده تک دوز از عصاره گوارانا به بهبود سرعت تفکر و یک سری جنبه های حافظه کمک می کند اما سایر تحقیقات نشان داده است که استفاده از گوآرانا باعث بهبود عملکرد ذهنی در بزرگسالان و افراد مسن نمی شود.

بهبود کارایی در ورزش: تحقیقات نشان داده اند که استفاده تک دوز از محصولات حاوی گوارانا، ویتامین ب ، ویتامین سی و مواد معدنی به مقدار کمی باعث بهبود عملکرد افراد ورزشکار آموزش دیده می شود.

کاهش وزن : به نظر می رسد که استفاده از گوارانا به همراه ماته و دامیانا باعث افزایش کاهش وزن می شود.

یک سری تحقیقات در حال بررسی نیز نشان داده اند که استفاده از گوارانا در ترکیب با افدرا و کمپلکسی از  17 نوع ویتامین و مواد معدنی به همراه یک رژیم کم چرب و ورزش باعث کاهش وزن تقریبی  2.7 کیلوگرم در 8 هفته می شود. اما اثربخشی گوارانا به تنهایی مشخص نمی باشد.

احساس بهبود و حال خوب

تحقيقات به تازگي نشان داده اند كه استفاده از گوارانا به تنهايي باعث بهبود مود و احساس در فرد سالم نمي شود.

بيماري هاي ناشي از دريافت امواج راديويي

تحقيقات نشان داده اند كه استفاده از گوارانا باعث بهبود علائم افسردگي و خستگي در افراد تحت درمان با امواج راديويي نمي شود.

براي اثبات اثربخشي گوارانا در خستگي مداوم، احتباس مايع، اسهال، تب ، بهبود عملكرد و قدرت بدني ، افزايش فشارخون در افراد با فشار خون پايين، درد مفاصل، مالاريا و ...شواهد بيشتري نياز است.

عوارض جانبی

گوارانا در بزرگسالان در صورتی که در مقدار معمول موجود در مواد غذایی استفاده شود تقریبا بی خطر است.

گوارانا هنگامی که به صورت خوراکی، در مقادیر دارویی و به مدت کوتاه استفاده شود می تواند بی خطر باشد.

گوارانا در صورتی که به صورت خوراکی در دوزهای بالا مصرف شود می تواند خطرناک باشد. دوزهای بالاتر از 250 تا 300 میلی گرم روزانه ارتباط مستقیمی با عوارض جانبی دارد.

عوارض جانبی آن وابسته به دوز است.

در دوز معمول کافیین موجود در گوارانا ممکن است باعث بی خوابی ، اضطراب ، درد معده ، حالت تهوع ، استفراغ ، افزایش بازده قلب ، تنفس تند ، لرزش ، دو بینی ، تکرر ادرار و .... می شود.

دوزهای بالای گوارانا ممکن است باعث سردرد، اضطراب ، پرخاشگری ، زنگ زدن در گوش ، درد در هنگام دفع ادرار ، دل پیچه و ضربان نا منظم می شود.

افرادی که به صورت مرتب از گوارانا استفاده می کنند ،در صورت کاهش دوز روتین گوارانا ممکن است دچار عوارض قطع کافیین شوند.

گوارانا به علت حاوی بودن کافیین  هنگامی که به صورت خوراکی و یا تزریقی در مقادیر زیاد استفاده شود ممکن است خطرناک و یا حتی مرگبار باشد.

دوزی از کافیین که ممکن است باعث مرگ شود تقریبا حدود 10 تا 14 گرم ( 150 تا 200 میلی گرم در هر کیلوگرم ، اگر وزن یک مرد را 70 کیلوگرم در نظر بگیریم دوز کشنده کافیین حدود 10500 تا 1400 میلی گرم است ). که تقریبا دوز زیادی است.

باید فرض کنیم که یک استکان قهوه ی دمی حدود 95 تا 200 میلی گرم کافیین دارد.

اما مسمومیت جدی می تواند در دوزهای کمتر از 150 تا 200 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم بسته به میزان حساسیت فرد به کافیین و استفاده از دود ، سن و سابقه مصرف کافیین نیز رخ دهد.

هشدارها و توصیه های خاص

بارداری و شیردهی

گوارانا در صورتی که درمقدارهای روتین موجود در غذا استفاده شود ، در دوران بارداری و شیردهی می تواند بی خطر باشد.

بدلیل وجود کافیین در گوارانا ، در طول بارداری و شیردهی این محصولات باید با احتیاط مصرف شوند زیرا کافیین در مقدارهای کم خطرناک نمی باشد.

اما استفاده از گوارانا در دوزهای بالا و به صورت خوراکی می تواند خطرناک باشد . استفاده از دوز بالاتر از 200 میلی گرم ممکن است ریسک سقط جنین و سایر عوارض جانبی را افزایش دهد.

اضطراب

کافیین موجود در گوارانا ممکن است حالات اضطرابی را بدتر کند.

بیماری های خونریزی دهنده

برخی شواهد نشان می دهند که کافیین موجود در گوارانا ممکن است باعث بدتر شدن این دسته از بیماری ها شود. اما این شواهد به وسیله ی مردم گزارش نشده است.

در صورتی که این قبیل بیماری ها را دارید قبل از استفاده با مراقبین سلامت خود مشورت کنید.

دیابت

بعضی تحقیقات نشان داده اند که کافیین موجود در گوارانا ممکن است در روند مسیرهای مکانیزم قند خون  اثرگذار باشد و همچنین باعث سختی در کنترل قند خون نیز می شود.

برخی تحقیقات جالب نشان داده اند که کافیین ممکن است باعث افزایش علایم هشذاردهنده افت قند خون در افراد با دیابت نوع 1 شود .

برخی تحقیقات دیگر نیز نشان داده اند که در عدم حضور کافیین علایم شروع افت قندخون شدیدتر می باشد اما در صورت ادامه پیدا کردن افت قند خون علایم افت قند خون در صورت وجود کافیین شدید تر می باشد.

اما از طرفی کافیین ممکن است باعث افزایش تعداد دفعات افت قند خون شود.

افراد دیابتیک قبل از استفاده از این محصولات بهتر است با  مراقبین سلامت خود مشورت کنند.

اسهال

گوارانا به دلیل دارا بودن کافیین ، هنگامی که در مقادیر بالا استفاده شود می تواند اسهال را بدتر کند.

تشنج

گوارانا حاوی کافیین است . کافیین موجود در گوارانا باعث افزایش ریسک تشنج و کاهش اثربخشی داروهای کنترل کننده تشنج نیز می شود.

 افراد مبتلا به تشنج بهتر است قبل از استفاده با پزشک خود مشورت کنند.

سندروم روده تحریک پذیر

گوارانا حاوی کافیین است . استفاده از گوارانا به خصوص در مقادیر بالا ممکن است باعث بدتر شدن اسهال و علایم IBS شود.

پرفشاری خون

استفاده از گوارانا در افراد با فشار خون بالا ممکن است به دلیل وجود کافیین باعث بالا رفتن فشار خون شود.

اما این تاثیرات ممکن است در افرادی که به صورت روتین از کافیین و قهوه استفاده می کنند کمتر باشد.

گلوکوما

کافیین موجود در گوارانا فشار داخل چشم را افزایش می دهد.

این افزایش حداقل از 30 دقیقه پس از مصرف آغز و تا 90 دقیقه پس از استفاده از نوشیدنی های حاوی کافیین ادامه پیدا می کند.

تکرر ادرار

گوارانا حاوی کافیین می باشد .

کافیین باعث افزایش عدم کنترل ادراربه خصوص در خانم های مسن  می شود .

در صورت تکرر ادرار محصولات حاوی گوارانا را با احتیاط استفاده کنید.

پوکی استخوان

کافیین موجود در گوارانا باعث افزایش دفع کلسیم از کلیه ها می شود. کمبود کلسیم باعث ضعف استخوان ها می شود. برای کاهش این موضوع ، بهتر است بیش از 300 میلی گرم کافیین در روز استفاده نشود.

استفاده از مکمل های کلسیم به بهبود کمبود کلسیم کمک می کند.

خانم ها پس از یائسگی در صورتی که  ژنتیکی مشکلاتی در خصوص استفاده از ویتامین دی دارند باید محصولات حاوی گوارانا را با احتیاط استفاده کنند.

اسکیزوفرنی

گوارانا حاوی کافیین است.

کافیین موجود در گوارانا ممکن است برخی از علایم این بیماری را بدتر کند .

افراد مبتلا به اسکیزوفرنی محصولات حاوی گوارانا را باید با احتیاط مصرف کنند.

تداخلات

تداخلات حاد

آمفتامین

داروهای محرک از جمله آمفتامین باعت تحریک سیستم عصبی می شوند.

این داروها با تحریک سیستم عصبی ممکن است باعث عصبی شدن، پرخاشگری و افزایش برون ده قلب شود.

کافیین موجود در گوآرانا نیز باعث تحریک سیستم عصبی می شود.

استفاده همزمان محصولات حاوی گوآرانا با این دسته های دارویی باعث مشکلات جدی از جمله افزایش برون ده ،ضربان قلب و افزایش فشارخون می شود.

از مصرف همزمان داروهای محرک با کافیین خودداری کنید.

کوکایین

داروهای محرک از جمله کوکایین باعث تحریکک سیستم عصبی می شود.

این داروها با تحریک سیستم عصبی ممکن است باعث عصبی شدن، پرخاشگری و افزایش برون ده قلب شود.

کافیین موجود در گوآرانا نیز باعث تحریک سیستم عصبی می شود.

استفاده همزمان محصولات حاوی گوآرانا با این دسته های دارویی باعث مشکلات جدی از جمله افزایش برون ده ،ضربان قلب و افزایش فشارخون می شود.

از مصرف همزمان داروهای محرک با کافیین خودداری کنید.

افدرین

داروهای محرک باعث تحریک سیستم عصبی می شوند. کافیین موجود در گوارانا و افدرین هردو از جمله داروهتی محرک هستند.

استفاده همزمان گوارانا با افدرین ممکن است میزان تحریک سیستم عصبی را افزایش دهد و برخی اوقات ممکن است باعث عوارض جانبی خطرناک و مشکلات قلبی شوند.

از استفاده همزمان محصولات حاوی کافیین با کافیین خودداری کنید.

تدلخلات حد متوسط

آدنوزین

گوآرانا حاوی کافیین است. کافیین موجود در گوآرانا باعث بلاک شدن اثر آدنوزین می شود . اغلب پزشکان از آدنوزین برای تست قلبی به نام تست استرس قلبی استفاده می کنند.

حداقل از 24 ساعت قبل از تست استرس قلبی، استفاده  از گوآرانا و محصولات حاوی کافیین را قطع کنید.

آنتب بیوتیک های دسته ی کینولون ها

آنتی بیوتیک های این دسته با آنتی بیوتیک های این دسته تداخل دارند. بدن برای متابولیزه کردن کافیین آن را می شکند. برخی آنتی بیوتیک ها سرعت متابولیزه شدن کافیین را کاهش می دهد. 

استفاده همزمان آنتی بیوتیک ها با محصولات حاوی گوارانا می تواند ریسک عوارض جانبی شامل پرخاشگری، سردرد، افزایش ضربان قلب و... را افزایش دهد

از جمله این آنتی بیوتیک ها :

سیپروفلوکساسین

انوکساسین

نورفلوکساسین

اسپارفلوکساسین

تروافلوکساسین

و...

سایمتیدین

از آنجایی که گوارانا حاوی کافیین می باشد با سایمتیدین تداخل دارد.

بدن برای متابولیزه کردن کافیین آن را می شکند ،سایمتیدین میتواند سرعت متابولیزه شدن کافیین را کاهش دهد. در نتیجه استفاده همزمان از سایمتیدین و گوارانا ریسک عوارض ناشی از کافیین موجود در گوارانا را  مثل سردرد،پرخاشگری ، افزایش ضربان قلب و ... افزایش می دهد.

کلوزاپین

بدن برای متابولیزه کردن کلوزاپین آن را می شکند ،کافیین میتواند سرعت متابولیزه شدن کلوزاپین را کاهش دهد. در نتیجه استفاده همزمان از کلوزاپین و گوارانا ریسک عوارض جانبی کلوزاپین را افزایش می دهد.

دیپیریدامول

گاوارانا حاوی کافیین می باشد . کافیین موجود در گوارانا باعث بلاک شدن اثرات دی پیریدامول می شود.

دی پیریدامول بعضی اوقات برای انجام تست های ورزشی استفاده می شود. این تست ها ، تست استرس ورزشی نام دارد.

استفاده از محصولات حاوی گوارانا را ۲۴ ساعت قبل از انجام این تست ها قطع کنید.

دیسولفیرام

بدن برای متابولیزه کردن کافیین آن را می شکند ،دیسولفیرام میتواند سرعت متابولیزه شدن کافیین را کاهش دهد. در نتیجه استفاده همزمان از دیسولفیرام و گوارانا ریسک عوارض ناشی از کافیین موجود در گوارانا را  مثل سردرد،پرخاشگری ، افزایش ضربان قلب و ... افزایش می دهد.

استروژن

بدن برای متابولیزه کردن کافیین آن را می شکند ،استروژن میتواند سرعت متابولیزه شدن کافیین را کاهش دهد. در نتیجه استفاده همزمان ازاستروژن و گوارانا ریسک عوارض ناشی از کافیین موجود در گوارانا را  مثل سردرد،پرخاشگری ، افزایش ضربان قلب و ... افزایش می دهد.

در صورتی که محصولات حاوی استروژن استفاده می کنید میزان مصرف کافیین خود را محدود کنید.

برخی قرص های استروژنی شامل :

کانژوگیت استروژن

اتینیل استرادیول

استرادیول و ...

فلووکسامین

بدن برای متابولیزه کردن کافیین آن را می شکند ،فلووکسامین میتواند سرعت متابولیزه شدن کافیین را کاهش دهد. در نتیجه استفاده همزمان ازفلووکسامین و گوارانا ، ممکن است سطح کافیین را در بدن افزایش دهد و ریسک عوارض ناشی از کافیین موجود در گوارانا را افزایش می دهد.

لیتیوم

بدن به صورت طبیعی لیتیوم را دفع می کند. کافیین موجود در گوارانا ممکن است سرعت متابولیزه و دفع لیتیوم را افزایش می دهد.

در صورتی که محصولات حاوی کافیین را همزمان با لیتیم استفاده می کنید ، استفاده از محصولات حاوی کافیین را به آرامی قطع کنید. در صورتی که استفاده از کافیین را به سرعت قطع کنید ، ریسک عوارض احتمالی مصرف لیتیوم را افزایش می دهد.

داروهای ضدافسردگی (MAOIS)

گوارانا حاوی کافیین می باشد. کافیین باعث تحریک بدن می شود. داروهای ضدافسردگی نبز باعث تحریک بدن می شود.

استفاده همزمان گوارانا با این محصولات باعث بروز عوارض جانبی جدی از جمله افزایش ضربان قلب ، پرفشاری خون، اضطراب و ...می شود.

برخی از این داروها شامل: فنیزین ، ترانیلسیپرومین و ...

داروهای کاهنده سرعت لخته شدن خون ( آنتی کواگولانت ، آنتی پلاکت )

گوارانا حاوی کافیین می باشد و کافیین سرعت لخته شدن خون را کاهش می دهد. در نتیجه استفاده همزمان از کافیین و این داروها ریسک خونریزی را افزایش می دهد.

برخی از این داروها حاوی :

آسپیرین ،کلوپیدوگرل ( پلاویکس)، دیکلوفناک ، ایپوبروفن ، ناپروکسن ، دالتپین ، انوکساپارین، هپارین ، وارفارین و ....

نیکوتین

داروهای تحریک کننده از جمله نیکوتین سیستم عصبی را تحریک می کند. این تحریک ها باعث پرخاشگری و افزایش فشارخون می شود.

کافیین موجود در گوارانا نیز باعث تحریک سیستم عصبی می شود.

در نتیجه استفاده همزمان گوارانا با این داروهای تحریک کننده ممکن است مشکلات جدی از جمله افزایش ضربان قلب ، افزایش فشارخون  و... شود.

از استفاده همزمان این داروها خودداری کنید.

فنوباربیتال

اثرات تحریک کننده ی کافیین ممکن است اثرات خواب آواری فنوباربیتال را از بین می برد.

فنیل پروپانول آمین

کافیین موجود در گوارانا باعث تحریک بدن می شود. فنیل پروپانول آمین نیز  باعث تحریک بدن می شود. 

استفاده همزمان این محصولات باعث افزایش این تحریکات و افزایش ضربان قلب ، افزایش فشارخون و اضطراب می شود.

ریلوزول

بدن برای متابولیزه کردن ریلوزول آن را می شکند. استفاده از گوارانا می تواند سرعت متابولیزه کردن ریلوزول را کاهش می دهد و  باعث افزایش اثرات و عوارض جانبی ریلوزول می شود.

تئوفیلین

گوارانا حاوی کافیین است. کافیین شبیه تئوفیلین عمل می کند. کافیین همچنین باعث کاهش سرعت دفع تئوفیلین می شود.

استفاده همزمان گوارانا و تئوفیلین  باعث افزایش آثار و عوارض جانبی تئوفیلین می شود.

وراپامیل

بدن برای متابولیزه کردن کافیین موجود در گوارانا آن را می شکند . وراپامیل باعث کاهش سرعت متابولیزه شدن کافیین می شود.

استفاده  همزمان گوارانا و وراپامیل باعث افزایش ریسک عوارض جانبی کافیین از جمله پرخاشگری، سردرد و افزایش ضربان قلب می شود.

تداخلات جزیی

الکل

به تداخل گوارانا و الکل دقت کنید.

بدن برای متابولیزه و دفع کردن کافیین آن را می شکند. الکل سرعت دفع و متابولیزه کردن کافیین را کاهش می دهد.

استفاده همزمان کافیین و الکل باعث افزایش میزان کافیین در جریان خون می شود در نتیجه احتمال عوارض جانبی  کافیین از جمله پرخاشگری ، افزایش ضربان قلب و فشارخون را بالا می برد. 

قرص های ضدبارداری

بدن برای متابولیزه کردن کافیین آن را می شکند ،قرص های ضدبارداری میتواند سرعت متابولیزه شدن کافیین را کاهش دهد. در نتیجه استفاده همزمان از قرص های ضدبارداری و گوارانا ریسک عوارض ناشی از کافیین موجود در گوارانا را  مثل سردرد،پرخاشگری ، افزایش ضربان قلب و ... افزایش می دهد.

برخی از این داروها شامل :

اتینیل استرادیول و لوونورژسترول( قرص های سه فازی )

اتینیل استرادیول  و نوراتیندرون و ...

فلوکونازول

گوارانا حاوی کافیین است.بدن برای متابولیزه کردن کافیین آن را می شکند ، فلوکونازول میتواند سرعت متابولیزه شدن کافیین را کاهش دهد. در نتیجه استفاده همزمان از فلوکونازول و گوارانا ریسک عوارض ناشی از کافیین موجود در گوارانا را  مثل اضطراب،بی قراری ، بی خوابی و ... افزایش می دهد.

آنتی دیابتیک ها

گوارانا ممکن است باعث افزایش قند خون شود. داروهای آنتی دیابتیک برای کاهش سطح قند خون استفاده می شوند.

گوارانا با افزایش سطح قند خون ممکن است کارایی داروهای آنتی دیابتیک را پایین بیاورد.

در صورت استفاده همزمان این محصولات میزان قند خون خود را تحت کنترل قرار دهید . 

دوز مصرفی داروهای آنتی دیابتیک در صورت استفاده همزمان با گوارانا ممکن است نیاز به تغییر داشته باشد.

از جمله داروهای آنتی دیابتبک:

گلیمپرامید

گلی بوراید

انسولین 

پیوگلیتازون

رزیگلیتازون

کلرپروپامید

گلیپزاید

تولبوتامید و....

مکسیلیتین

گوارانا حاوی کافیین است. بدن برای متابولیزه کردن کافیین آن را می شکند ،مکسیلیتین میتواند سرعت متابولیزه شدن کافیین را کاهش دهد. در نتیجه استفاده همزمان مکسیلیتین و گوارانا ریسک عوارض ناشی از کافیین موجود در گوارانا را افزایش می دهد.

تربینافین

بدن برای متابولیزه کردن کافیین( گوارانا حاوی کافیین است ) آن را می شکند ،تربینافین میتواند سرعت متابولیزه شدن کافیین را کاهش دهد. در نتیجه استفاده همزمان از تربینافین و گوارانا ریسک عوارض ناشی از کافیین موجود در گوارانا را  مثل سردرد،پرخاشگری ، افزایش ضربان قلب و ... افزایش می دهد.