دانه کرچک

کرچک یک گیاه است که دانه تولید میکند. از فشار دادن دانه های رسیده که پوسته دی بیرونی آنها خارج شده است روغن کرچک تولید میشود. پوسته حاوی یک سم به نام ریسین است. روغن کرچک قرنهاست که به عنوان دارو مورد استفاده قرار میگیرد.

دانه های کرچک بدون پوسته برای جلوگیری از بارداری، یبوست، جذام و سیفلیس مورد استفاده قرار میگیرد.

روغن کرچک به عنوان ملین در درمان یبوست، شروع زایمان دربارداری و برای شروع جریان شیردهی کاربرد دارد.

برخی خمیر دانه کرچک را به عنوان ضماد برای بیماری های التهابی پوست، جوش، دمل بزرگ، آبسه یا پاکت عفونی، التهاب گوش میانی و سردردهای میگرنی استفاده میکنند.

روغن کرچک بصورت موضعی برای نرمی پوست، پینه پا، میخچه استفاده میشود و برای رفع کیست و گوشت اضافی و زگیل نیز کاربرد دارد. همچنین برای آرتروز بصورت موضعی روی پوست استفاده میشود. برخی از خانم ها روغن دانه کرچک را برای جلوگیری از بارداری یا سقط درون واژن قرار میدهند. این روغن بصورت داخل چشمی برای التیام چشم اسیب دیده توسط گرد و خاک یا سایر مواد استفاده میشود.

در صنعت از آن برای ساخت رنگ، روغن جلا و روان کننده استفاده میشود.

ریسین موجود در پوسته ی دانه ی کرچک به عنوان یک سلاح شیمیایی جنگی مورد آزمایش قرار گرفته است. ریسین مورد استفاده در سلاح های جنگی خالص سازی میشود و بصورت ذرات خیلی کوچکی تولید میشود که استنشاق میشوند. هرچقدر که سایز ذرات کوچکتر باشد ریسین سمی تر است. شما ممکن است به یاد داشته باشید که ریسین در نامه هایی که توسط افراد مرتبط با تروریست و گروه های ضد حکومتی به برخی از کنگره ها و کاخ سفید ارسال شده بود یافت شد. 

چگونه عمل میکند؟

دانه های کرچک برای ساخت روغن کرچک که یک ملین قوی است استفاده میشود. در بارداری روغن کرچک ممکم است با تحریک رحم باعث شروع زایمان شود.

امکان دارد موثر باشد: 

• برای آماده سازی روده قبل ار کولونوسکوپی. بعضی از مطالعات بیان کرده اند که دریافت تک دوز روغن کرچک برای آماده سازی روده قبل ار کولونوسکوپی موثر است. اما ممکن است به اندازه سایر ملین ها مانند سدیم فسفات یا بیزاکودیل همراه با منیزیم سیترات موثر نباشد.
• یبوست، روغن کرچک بصورت خوراکی به عنوان ملین تحریکی برای کاهش یبوست استفاده میشود.
• جلوگیری از بارداری، شواهدی وجود دارد که دانه های کرچک بدون پوسته میتواند تا 8 الی 12 ماه به عنوان داروی ضدبارداری استفاده شود.
• خشکی چشم، برخی از مطالعات بیان داشته اند که قطره های چشمی حاوی روغن کرچک ممکن است برای افراد مبتلا به خشکی چشم موثر باشد. 
• تحریک زایمان در خانمهای باردار، بنظر میرسد که تک دوز 60 میلی لیتری روغن کرچک در حداقل نصف خانمهایی که آن را تست کرده اند، باعث شروع زایمان طی مدت 24 ساعت میشود. همچینی شواهدی وجود دارد که در خانم هایی که در انتهای بارداری هستند و کیسه آب آنها پاره شده است، در صورت مصرف روغن کرچک، احتمال شروع زایمان بیشتر است و کمتر نیاز به سزارین پیدا میکنند.

مدارک ناکافی:

• سیفلیس
• آرتروز
• بیماری های پوستی
• جوش
• دمل بزرگ
• التهاب گوش میانی
• میگرن
• نرم شدن کیست
• انسداد روده 
• زگیل
• پینه پا و میخچه
• بهبود جریان شیردهی
• سایر شرایط

مدارک بیشتری نیاز است تا بتوان روغن کرچک را برای موارد استفاده ی ذکر شده موثر شمرد.

روغن کرچک خوراکی برای اکثر مردم در صورت استفاده تک دوز احتمالا بی خطر است. در برخی روغن کرچک میتواند سبب درد معده، گرفتگی، تهوع و ضعف شود.

دانه های کرچک بدون پوسته امکان دارد که در صورت مصرف تک دوز خوراکی بی خطر باشد. همچنین قطره های چشمی روغن کرچک امکان دارد که تا 30 روز استفاده بی خطر باشند.

امکان دارد روغن کرچک در صورت مصرف طولانی مدت خوراکی و در دوز های بالا خطرناک باشد. در صورت استفاده بیشتر از یک هفته و در دوز های بالای 60-15 میلی لیتر روزانه ممکن است سبب از دست رفتن آب و پتاسیم بدن شود.

دانه ی کامل برای مصرف خوراکی خطرناک است. پوسته خارجی کرچک حاوی سم کشنده ای است. این پوسته میتواند سبب تهوع، استفراغ، اسهال، درد شکمی، کم شدن آب بدن، شوک، تخریب سلولهای قرمز و اختلالات شیمیایی شدید، آسیب به کبد، کلیه و پانکراس و مرگ شود. جویدن 6-1 عدد دانه ی کامل میتواند سبب مرگ یک انسان بالغ شود. اگر دانه بلعیده شود سمیت آن کمتر است هرچند بازهم نیاز کامل به توجه و مراقبتهای پزشکی دارد.

توصیه های خاص و هشدارهای مصرف:

کودکان: روغن کرچک در صورت مصرف خوراکی در دوز مناسب و به مدت کوتاه(کمتر از یک هفته) احتمالا بی خطر است. در صورت مصرف خوراکی در دوز بالا و و بالای یک هفته احتمالا خطرناک است. مصرف بیشتر از دوز معمول کودکان 15-1 میلی لیتر روزانه، بسته به سن بیمار، میتواند سبب عدم تعادل شیمیایی در بدن شود. در صورت مصرف خوراکی دانه ی کامل خطرناک است.

بارداری و شیردهی: مصرف روغن کرچک در ماه اخر بارداری و قبل از زایمان احتمالا بی خطر است. ماما ها بصورت روتین برای شروع روند زایمان در خانمهای آماده ی زایمان از روغن کرچک استفاده میکنند. اما برای این مورد استفاده، روغن کرچک نباید بدون نظارت فرد حرفه ای نظام سلامت مصرف شود. همچنین در صورت استفاده در خانمهای بارداری که زمان زایمان آنها فرا نرسیده، احتمالا خطرناک است و ممکن است سبب زایمان زودرس شود. مصرف خوراکی دانه ی کامل در خانمهای باردار خطرناک است و ممکن است سبب اثرات مسمویت جدی یا مرگ شود.

در صورت شیردهی از روغن کرچک استفاده نکنید. مطالعات کافی انجام نشده است که مشخص کند که استفاده از روغن کرچک در شیردهی بی خطر است.

مشکلات روده ای: در صورت انسداد روده، درد بی دلیل معده یا مشکلات مجرای صفراوی و کیسه صفرا، روغن کرچک مصرف نکنید.

تداخلات حد متوسط، در صورت مصرف همزمان هوشیار باشید.

• داروهای مدر با دانه ی کرچک تداخل دارند، روغن کرچک ملین است. بعضی از ملین ها میتوانند سبب کاهش پتاسیم در بدن شوند. داروهای مدر نیز میتوانند سبب کاهش پتاسیم بدن شوند. مصرف همزمان روغن کرچک با داروهای ادرار آور ممکن است سبب کاهش بیش از حد پتاسیم بدن شود.