داروی تالیدومید

داروی تالیدومید، یک داروی آرامبخش و ضد تهوع در دوران بارداری است، اما مصرف آن در دوره بارداری موجب نقص عضو شدید کودکان میشود. این دارو در ۱۹۵۷ تا ۱۹۶۱ جز پرمصرف ترین داروها بود اما پس از بررسی ها تجویز آن به کلی ممنوع شد، اما با سیبویه همراه شوید تا بررسی کنیم، چطور یک داروی آرامبخش می تواند موجب نقص عضو گردد.

دانشمندان مؤسسه سرطان دانا فاربر بیش از 60 سال پس از آنکه داروی تالیدومید در هزاران کودک که مادران آنها ر زمان بارداری این دارو را مصرف کرده اند؛ نقایص مادرزادی پدید آورد، رمز و رازی که از زمان پدیدار شدن خطر این دارو وجود داشت را حل کردند.

حتما بخوانید اهمیت بررسی تداخلات دارویی در دوران بارداری

چگونه دارو تالیدومید باعث آسیب شدید به جنین میشود؟

محققان بر اساس سالها تحقیق قبلی، متوجه شدند که تالیدومید با گسترش تجزیه طیف وسیعی از عوامل رونویسی - پروتئین های سلولی به صورت تصادفی سبب می شود که ژن ها را فعال یا غیر فعال کنند، از جمله یک فاکتور بنام SALL4 است که نتیجه عمل تالیدومید حذف کامل SALL4 از سلول ها است.

تخریب SALL4 با تکامل اندام و سایر جنبه های رشد جنین تداخل میکند که نتیجه آن طیف عوارض ناخواسته مرتبط با تالیدومید است؛ که شامل اندامهای تغییر شکل یافته و اندامهای ضعیف در کودکان که مادرانشان تالیدومید را در دوران بارداری به عنوان درمان برای بیماری صبحگاهی مصرف کردند میشود.

پشتیبانی از این یافته ها از گزارشات در ادبیات پزشکی آمده است. افرادی که جهش در ژن SALL4 برایشان اتفاق افتاده است اغلب با فقدان انگشت شست، اندام هایی با رشد ناکافی، نقص های چشم و گوش و بیماری های مادرزادی قلبی اغلب متولد می شوند. اینها مشکلاتی هستند که در کودکانی که در معرض تالیدومید در رحم قرار گرفتند اتفاق افتاده است..

نویسنده ارشد مطالعات جدید اریک فیشر، دکتر دانا فربر، می گوید:

شباهت بین نقص های تولد مرتبط با تالیدومید و افراد مبتلا به ژن SALL4 جهش یافته قابل توجه است." آن شباهت ها به صورت قوی حاکی از آن است که اختلال SALL4 ریشه ویرانی های ناشی از مصرف  تالیدومید در دهه 1950 است.

یافته ها مستعد این هستند که به عنوان یک نقطه عطف مهم در تاریخ تالیدومید که یک داروی بدنام به جای خوش نام است، شناخته شوند. دارویی که به عنوان درمانی برای بیماری صبح های بارداری در اروپا، استرالیا و چند کشور آمریکای جنوبی فروخته میشد. این دارو پس از آنکه مشخص شد که عامل نقصان تولد بیش از ۱۰۰۰۰ کودک و سقط تعداد نامشخصی  بوده است، به منبعی از غم و اندوه مبدل شد. جامعه پزشکی در کشف خطر تالیدومید کُند بود چرا که اثر افزایشی بر نقصان جنین تنها بین ماه های چهارم تا هشتمِ بارداری بود. این دارو به طور رسمی در سال ۱۹۶۱ ممنوع شد.

منبع: Science daily